2024.10.17 สินค้าโลจิสติกส์

โฟล์คลิฟท์ คืออะไร? ประโยชน์ในการใช้งาน

หัวข้อ

ท่ามกลางอุปกรณ์โลจิสติกส์ที่มีบทบาทสำคัญในการจัดการคลังสินค้า และอุตสาหกรรมการผลิต หนึ่งในเครื่องมือที่ขาดไปไม่ได้ คือ โฟล์คลิฟท์ (Forklift) ซึ่งเครื่องจักรอเนกประสงค์ชนิดนี้สามารถช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานของเจ้าหน้าที่ ลดต้นทุน และยกระดับความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน

ในบทความนี้ UPR Thailand มาแนะนำเกี่ยวกับ “โฟล์คลิฟท์” ว่าคืออะไร มีกี่ประเภท ไปจนถึงประโยชน์ในการใช้งานในอุตสาหกรรมต่าง ๆ

โฟล์คลิฟท์ คืออะไร?

โฟล์คลิฟท์ หรือ Forklift คือ ยานพาหนะอุตสาหกรรมที่ออกแบบมาเพื่อยกและเคลื่อนย้ายวัสดุที่มีหนัก เช่น พาเลทสินค้าหรือกล่องผลิตภัณฑ์ เพื่อลำเลียงไปยังปลายทางในระยะสั้น ๆ โดยเฉพาะในคลังสินค้า โรงงาน และพื้นที่อุตสาหกรรม ลักษณะเด่นของ โฟล์คลิฟท์ คือมีงา (Forks) ที่ยื่นออกมาด้านหน้า ใช้สำหรับสอดเข้าใต้พาเลทหรือสินค้าเพื่อยกขึ้น

โฟล์คลิฟท์ ขับเคลื่อนด้วยพลังงานหลายรูปแบบ เช่น เครื่องยนต์ดีเซล แก๊ส LPG หรือแบตเตอรี่ไฟฟ้า ขึ้นอยู่กับประเภทและการใช้งาน โดยทั่วไปสามารถยกน้ำหนักได้ตั้งแต่ 1 ตัน ไปจนถึง 50 ตัน หรือมากกว่า ขึ้นอยู่กับการออกแบบและการวางจุดศูนย์ถ่วง ส่งผลให้โฟล์คลิฟล์เป็นเครื่องมือที่มีความยืดหยุ่นสูงในการจัดการวัสดุขนาดใหญ่และหนักภายในคลังสินค้า

โฟล์คลิฟท์ ถือเป็นเครื่องมือหลักที่ถูกใช้งานในอุตสาหกรรมต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น

คลังสินค้าและศูนย์กระจายสินค้า – ใช้ในการจัดเก็บและเคลื่อนย้ายสินค้าบนชั้นวางพาเลท
โรงงานอุตสาหกรรม – ช่วยในการขนย้ายวัตถุดิบและผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป
ท่าเรือและสนามบิน – ใช้ในการขนถ่ายสินค้าจากตู้คอนเทนเนอร์
อุตสาหกรรมก่อสร้าง – ช่วยในการเคลื่อนย้ายวัสดุก่อสร้างขนาดใหญ่
ธุรกิจค้าปลีกขนาดใหญ่ – ใช้ในการจัดการสต็อกสินค้าในคลังและพื้นที่จัดเก็บ
ธุรกิจเกษตรกรรม – ใช้เคลื่อนย้ายผลิตภัณฑ์ในโกดังหรือลานกว้างอย่างผลไม้ และพืชผลต่าง ๆ

ส่วนประกอบสำคัญของ โฟล์คลิฟท์

โฟล์คลิฟท์ มีหลากหลายประเภท และมีชิ้นส่วนอะไหล่แตกต่างกัน ถึงอย่างนั้น โฟล์คลิฟท์ ก็มีส่วนประกอบสำคัญและจำเป็นต่อการใช้งาน ดังนี้

โครงรถ – เป็นโครงสร้างหลักที่รองรับส่วนประกอบอื่น ๆ ทั้งหมด ประกอบไปด้วย ล้อ ห้องโดยสาร และงา ซึ่งขนาดของโครงรถจะแตกต่างกันไปตามประเภทการใช้งานและน้ำหนักสินค้าที่สามารถรองรับได้

เสาค้ำ (Mast) – โครงสร้างแนวตั้งที่เป็นยึดระหว่างแผงงากับตัวรถ พร้อมทำหน้าที่เป็นรางเลื่อนสำหรับการยกงาขึ้นลง

แผงงา – ยึดติดกับโครงรถ โฟล์คลิฟท์ มีหน้าที่ในการยึดจับงาซึ่งจะถูกติดตั้งอยู่กับเสาค้ำ เพื่อให้สามารถยกเสาขึ้นลงได้ง่าย

ตัวถ่วงน้ำหนัก – ตัวถ่วงน้ำหนัก หรือ Counterweight เป็นชิ้นส่วนที่ติดอยู่กับส่วนหลังของรถ มีหน้าที่ในการถ่วงต้านน้ำหนักของพาเลทหรือสินค้าที่ต้องการยก เพื่อสร้างสมดุลและป้องกันไม่ให้รถคว่ำ

เครื่องยนต์และแบตเตอรี่ – ส่วนประกอบสำคัญของเครื่องยนต์ที่ส่งผลต่อการทำงานโดยตรง ซึ่ง โฟล์คลิฟท์ มีลักษณะเครื่องยนต์หลายรูปแบบ ทั้งแบบเบนซิน ดีเซล และระบบมอเตอร์ไฟฟ้าที่ใช้พลังงานจากแบตเตอรี่

ประเภทของ โฟล์คลิฟท์

เมื่อกล่าวถึงที่ใช้งานภายในโกดังเก็บสินค้า หรือทำงานร่วมกับระบบจัดการพาเลท สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลัก คือ โฟล์คลิฟท์ เครื่องยนต์สันดาป และ โฟล์คลิฟท์ ไฟฟ้า

1. โฟล์คลิฟท์ เครื่องยนต์สันดาป (Engine Forklift)

คือ โฟล์คลิฟท์ที่ใช้เครื่องยนต์แบบสันดาปภายใน ซึ่งอาศัยแหล่งเชื้อเพลิงแตกต่างกันไป อาทิ น้ำมันเบนซิน ดีเซล หรือแก๊ส LPG และ CNG ซึ่งรถ โฟล์คลิฟท์ รูปแบบนี้จะเหมาะกับการใช้งานในพื้นที่เปิดหรือกลางแจ้งที่มีระบายอากาศเพียงพอ โดยมีข้อได้เปรียบคือ สามารถยกของหนักได้อย่างมีประสิทธิภาพ เติมเชื้อเพลิงได้สะดวก ทำให้ใช้งานได้อย่างต่อเนื่อง

2. โฟล์คลิฟท์ ไฟฟ้า (Electric Forklift)

โฟล์คลิฟท์ไฟฟ้าจะใช้แหล่งพลังงานที่มาจากแบตเตอรี่ในการขับเคลื่อน ทำให้ไม่จำเป็นต้องใช้น้ำมันที่มีต้นทุนสูง ปลอดภัยมากกว่าเครื่องยนต์สันดาป และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม สามารถใช้งานในพื้นที่ปิดอย่างโกดังสินค้าได้ นอกจากนี้ แบตเตอรี่สำหรับโฟล์คลิฟท์ไฟฟ้ายังแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท ได้แก่ แบตเตอรี่ลิเธียมไอออน (Lithium-ion Battery) และแบตเตอรี่กรดตะกั่ว (Lead Acid Battery) ซึ่งมีข้อดีและข้อด้อยแตกต่างกันไป

ทั้งนี้ หากแบ่ง โฟล์คลิฟท์ ตามประเภทการใช้งาน จะสามารถแบ่งออกเป็นรูปแบบย่อยได้หลากหลาย อาทิ

โฟล์คลิฟท์แบบนั่งขับ – รถแบบนั่งขับเหมาะกับการขนถ่ายพาเลทลงจากรถ มีงาคู่ยื่นออกมาทางด้านหน้า มักนิยมใช้งานภายในคลังสินค้าต่าง ๆ
โฟล์คลิฟท์ Side Loader – เป็นรถแบบนั่งขับ เหมาะสำหรับการถ่ายสินค้าในพื้นที่แคบ มักถูกใช้ในอุตสาหกรรมผลิตเหล็ก ไม้ อะลูมิเนียม อีกทั้งยังใช้ยกผลิตภัณฑ์ที่มีน้ำหนัก หรือมีขนาดยาวมาก
โฟล์คลิฟท์ Rough Terrain – เหมาะสำหรับใช้ในพื้นที่ขรุขระงานกลางแจ้ง งานก่อสร้าง เพราะมียางรถขนาดใหญ่ และแข็งแรง
โฟล์คลิฟท์ Telehandler – รถที่มีระยะเอื้อม มีบูมและแขนที่ยืดออกได้ เป็นการผสมระหว่างรถเครน และ โฟล์คลิฟท์ เข้าด้วยกัน สามารถยกของหนักและมีความสูงมากได้ มักใช้ในงานก่อสร้างและคลังสินค้าที่มีพื้นที่กว้าง หรือมีชั้นวางของที่สูง

ประโยชน์ของ โฟล์คลิฟท์ ในด้านโลจิสติกส์

จากความนิยมในอุตสาหกรรมประเภทต่าง ๆ กล่าวได้ว่า ประโยชน์ของรถ โฟล์คลิฟท์ นั้นมีหลายประการ ซึ่งเอื้ออำนวยการดำเนินธุรกิจในหลายด้าน ดังนี้

เพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน

โฟล์คลิฟท์ สามารถยกและเคลื่อนย้ายสินค้าได้รวดเร็วกว่าแรงงานคนหลายเท่า ช่วยประหยัดเวลาและเพิ่มผลผลิต เช่น ในขณะที่คนงาน 4 – 5 คนอาจใช้เวลานานในการเคลื่อนย้ายพาเลทสินค้าหนัก 1 ตัน โฟล์คลิฟท์สามารถทำงานเดียวกันได้ในเวลาเพียงไม่กี่นาที นอกจากนี้ โฟล์คลิฟท์ ยังสามารถทำงานต่อเนื่องได้นานกว่าโดยไม่เหนื่อยล้า ส่งผลให้การดำเนินงานในคลังสินค้ามีความต่อเนื่องและมีประสิทธิภาพสูงขึ้น

ประหยัดต้นทุนในระยะยาว

แม้ว่าการลงทุนซื้อหรือเช่า โฟล์คลิฟท์ จะมีค่าใช้จ่ายเริ่มต้นที่สูง แต่ในระยะยาวจะช่วยประหยัดต้นทุนได้มาก โดยลดความจำเป็นในการจ้างแรงงานจำนวนมาก ลดค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรมพนักงานใหม่ และลดค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องกับการบาดเจ็บจากการยกของหนัก นอกจากนี้ ประสิทธิภาพที่เพิ่มขึ้นยังช่วยให้ธุรกิจสามารถรับมือกับปริมาณงานที่มากขึ้นโดยไม่ต้องเพิ่มต้นทุนแรงงาน

เพิ่มความปลอดภัยในการทำงาน

อย่างที่กล่าวไปข้างต้น โฟล์คลิฟท์ ช่วยลดความเสี่ยงจากการยกของหนักด้วยแรงคน ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของการบาดเจ็บในคลังสินค้าและโรงงาน โดยเฉพาะอาการบาดเจ็บที่หลังและข้อต่อ อีกทั้งการใช้ โฟล์คลิฟท์ ช่วยลดโอกาสเกิดอุบัติเหตุจากการตกหล่นของสินค้าหนัก พร้อมช่วยให้พนักงานสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพโดยไม่ต้องรองรับความเสี่ยงในการบาดเจ็บจากการยกของหนักเกิน

ใช้พื้นที่คลังสินค้าอย่างมีประสิทธิภาพ

โฟล์คลิฟท์ สามารถยกสินค้าขึ้นไปจัดเก็บในชั้นวางพาเลทที่สูงได้ ช่วยให้ใช้พื้นที่ในแนวดิ่งได้มากขึ้น ทำให้สามารถเพิ่มความจุของคลังสินค้าโดยไม่ต้องขยายพื้นที่ในแนวราบ ซึ่งอาจมีค่าใช้จ่ายสูงกว่า การจัดเก็บในแนวตั้งยังช่วยให้การจัดการสต็อกมีประสิทธิภาพมากขึ้น สามารถมองเห็นและเข้าถึงสินค้าได้ง่ายขึ้น ลดเวลาในการค้นหาและเบิกจ่ายสินค้า

รองรับระบบจัดการพาเลท

โฟล์คลิฟท์ ทำงานร่วมกับชั้นวางพาเลทได้อย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยในการจัดการและติดตามสินค้าในคลัง การใช้ โฟล์คลิฟท์ ร่วมกับระบบจัดการคลังสินค้า (Warehouse Management System: WMS) ช่วยให้การติดตามสถานะและตำแหน่งของสินค้าเป็นไปอย่างแม่นยำ ลดเวลาในการค้นหาสินค้า และช่วยให้การจัดการสต็อกมีประสิทธิภาพมากขึ้น

ลดความเสียหายของสินค้า

การใช้โฟล์คลิฟท์ ช่วยลดความเสี่ยงจากการตกหล่นหรือเสียหายของสินค้าระหว่างการขนย้าย เนื่องจาก โฟล์คลิฟท์ มีความมั่นคงและแม่นยำในการยกและเคลื่อนย้ายสินค้า ต่างจากการขนย้ายด้วยแรงคนที่อาจเกิดความผิดพลาดได้ง่าย โดยเฉพาะเมื่อต้องทำงานเป็นเวลานานหรือกับสินค้าที่มีน้ำหนักมาก

เพิ่มความยืดหยุ่นในการทำงาน

โฟล์คลิฟท์ สามารถปรับเปลี่ยนอุปกรณ์เสริมเพื่อรองรับงานที่หลากหลาย เช่น การใช้งาแบบหนีบ (Clamp) สำหรับยกวัสดุทรงกลมหรือแปลกรูป การใช้แขนยกด้านข้าง (Side Shifter) เพื่อจัดการกับพาเลทในพื้นที่แคบ หรือการใช้อุปกรณ์ยกแบบหมุน (Rotator) สำหรับการเทสินค้าออกจากภาชนะ ซึ่งความยืดหยุ่นนี้ช่วยให้ธุรกิจสามารถจัดการกับสินค้าหลากหลายประเภทได้โดยใช้อุปกรณ์ชิ้นเดียว ลดความจำเป็นในการลงทุนซื้ออุปกรณ์เฉพาะทางหลายชนิด

เพิ่มความสามารถในการแข่งขันทางธุรกิจ

การใช้ โฟล์คลิฟท์ ช่วยให้ธุรกิจสามารถจัดการกับปริมาณงานที่มากขึ้น ตอบสนองความต้องการของลูกค้าได้รวดเร็วขึ้น และมีความยืดหยุ่นในการรับมือสินค้า ส่งผลให้ธุรกิจมีความสามารถในการแข่งขันสูงขึ้น สามารถรองรับงานได้หลากหลายมากขึ้น และสร้างโอกาสในการเติบโตทางธุรกิจ

สรุป โฟล์คลิฟท์ เป็นอุปกรณ์โลจิสติกส์ที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในการจัดการคลังสินค้าและระบบโลจิสติกส์ ด้วยความสามารถในการยกและเคลื่อนย้ายสินค้าขนาดใหญ่และมีน้ำหนัก โฟล์คลิฟท์ ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน ลดต้นทุน และยกระดับความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน ซึ่งจะช่วยให้ธุรกิจสามารถจัดการระบบโลจิสติกส์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ พร้อมรับมือกับความท้าทายในด้านการค้าและการขนส่งที่มีการแข่งขันสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง

สำหรับผู้ประกอบการคลังสินค้าหรือธุรกิจที่มีคลังเป็นของตัวเอง บริษัท ยูพีอาร์ (ประเทศไทย) จำกัด จัดจำหน่ายอุปกรณ์โลจิสติกส์ครบครัน ทั้งพาเลทไม้และพลาสติกสำหรับเช่า/ซื้อ ชั้นวางพาเลท อุปกรณ์จัดเก็บรูปแบบต่าง ๆ รวมไปถึงบริการโซลูชันด้านโลจิสติกส์ที่ใช้เทคโนโลยีทันสมัย และสามารถทำงานร่วมกับรถ โฟล์คลิฟท์ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

พวกเราพร้อมให้บริการที่รวดเร็ว ครอบคลุม และเป็นมืออาชีพด้วยประสบการณ์มากกว่า 10 ปี ในไทย